Прививки.уз - Олдини олиш. Ҳимоя қилиш. Эмлаш.

Вакциналар фақат унинг қўлланилиши бўйича йўриқномада кўрсатилган усулларда юборилиши керак. ВГВга қарши вакцинани йўриқномасида кўрсатилишича, катта ёшдаги болалар ва катталарда вакцна дельтасимон мушакка (елкага), кичик ёшдаги болаларга (2 ёшгача) соннинг олд ён қисмга юборилади. Ёнбошга юбориш тавсия этилмайди, бу йўл билан юборилганда ҳимоя антитаналарининг даражаси камайиши билан боғлиқ (тери ости ёғ клечаткасининг қалинлиги туфайли вакцина мушакка тушмаслиги мумкин) ва ўтирғич нервини жароҳатлаши мумкин.

Болани эмлашни энг яхши вақти 9-13 ёш ҳисобланади. Бу ёшда вакцина яхшироқ иммун жавоб ярата олади. Эмлаш жинсий ҳаётни бошлашдан олдин ўтказилса, кўпроқ самара беради.

Агар бола туғриқхонада ВГВга қарши эмланмаган бўлса, имкон қадар эмлашни тезроқ бошлаш керак, чунки, бола 3 та эмлаш олиши керак.

Йўқ.

Қизингизни каттароқ ёшга киришини кутишнинг ҳеч қандай сабаби йўқ, эмлаш учун тавсия этилган давр 9-13 ёш. Бу ёшда ВПЧ вакцина яхшироқ иммунитет шаклланади. Вакцина жинсий ҳаётни бошлашдан олдин кўпроқ самара беради.

Агар қиз бола 15 ёшгача тўлиқ иккита ВПЧга қарши эмлашни олмаса, унда тўлиқ ҳимоя ҳосил қилиш учун унга учта доза юбориш керак.

Агар биринчи курс биринчи дозадан кейин узилиб қолган бўлса, иккинчи дозани имкон қадар тезроқ ўтказиш керак.

Ҳар қандай эмлаш касалликдан мутлоқ ҳимоя қила олмайди. Эмланган бола касалликни енгилироқ шаклда, асоратларсиз ўтказиши мумкин. Эмланган ҳеч қачон касал бўлмайди деб ҳеч ким кафолат бера олмайди, ҳаммаси иммунитет тизимининг самарадорлигига боғлиқ: айримларда антитела узоқ муддат сақланади, бошқаларда эса тез йўқолади. Шунга қарамасдан кўпгина вакциналар организм юқумли касалликлар қўзғатувчиларига дуч келганда етарлича жавоб берадиган хотира иммун ҳужайраларини шакилланишига ҳисса қўшади.

Дифтерия касаллигининг ривожланишининг асосий шарти Леффлер бацеллалари томонидан ишлаб чиқариладиган токсинларнинг таъсири. Шунинг учун эмлашда анатоксин, яъни “антидот” қўлланилади. Эмлашдан кейин организм антитоксик иммунитетга эга бўлади. АД-М вакцинасида ажратилган дифтерия антоксини қўлланилади. Ўзбекистон Республикаси профилактик эмлаш календарида дифтерия анатоксини пентавалент таркибида, АКДС ва АДС-М вакциналарида қўлланилади.

Йўқ, тиббий кўрикдан ўтиш шарт эмас. Лекин ВПЧ вакцинасининг биринчи дозасида аллергия бўлган бўлса, шифокорга айтишингиз керак.

ВГВга қарши эмлашлар оралиғи кўпайиб кетганда, ҳеч қандай қўшимча эмлаш талаб этилмайди, бир неча ўн йиллар давомида ҳимоя пайдо қилиш учун учунчи эмлашни ҳар қандай яқин вақт ичида ўтказиш лозим.

ВПЧ вакциналари ҳомладор аёлларда синаб кўрилмаган, шунинг учун ҳомладорлик вақтида эмлаш олмаган мақул.

Вакциналарни бир вақтда юбориш – боланинг хавфсизлигини таъминловчи халқаро стандарт ҳисобланади. Бир вақтда юбориш болага ва онага психологик юкни камайтиради, ноъжўя таъсирлар хавфини, тиббиёт муассасасига келишни (ЎРК беморлар билан мулоқот хавфи) камайтиради. Чақалоққа иккита эмлаш ўтказганда биттасини чап сонга иккинчисини ўнг сонига қилиш мумкин. Эмлашдан воз кечиш болани хавфли юқумли касалликлардан ҳимоясиз қолдириш демакдир.

Йўқ, тиббий кўрикдан ўтиш шарт эмас. Лекин эмлаш олиш, хотин-қизларни бачадон бўйни ракига мунтазам скринингдан ўтиш заруриятини истисно қилмайди. Чунки ВПЧ вакциналари бачадон бўйни сартони касаллигини келтириб чиқарувчи кўпгина ВПЧ вируси турларини олдини олсада, барча келтириб чиқариши мумкин ҳолатларни олдини олмайди.

Қўшимча эмлаш керак эмас. Бола тўлиқ тугалланган эмлаш курсини олиб бўлган, инфекция билан тўқнаш келганда ҳимоя билан таъминланган.

Дунё бўйича аёлларда учрайдиган рак касаликлари ўртасида бачадон бўйни раки касаллиги тўртинчи ўринни эгаллайди.

Чала туғилган болаларни ВГВга қарши эмлаш бутун дунё бўйича ўтказилади, бу туғилган вақтида ҳам ундан кейин ҳам қарши кўрсаткич ҳисобланмайди. Кўрсатилган белгилар ВГВга қарши эмлаш учун қарши кўрсаткич ҳисобланмайди.

Бачадон бўйни раки ирсий касаллик эмас. Агар Сизнинг оилангизда бачадон бўйни раки касаллиги бўлмаган бўлса, бу Сизнинг қизингизда бу касаллик ривожланмаслиги кафолати эмас.

ВГВ вакцинаси на тирик ҳолатда на инактивланган ҳолатда вирус сақламайди, унинг таркибида фақат вирус қобиғи қисмлари мавжуд. Бир ойлигида оғир касалликлар билан (сепсис, гемолитик анемия, зотилжам касаллиги ва бошқа.) оғриб, соғайгандан кейин, белгиланган тартибда эмланади.

Жинсий ҳаёти бошланишга қадар эмлаш олмаган 80 фоиз одам ўз ҳаёти давомида ВПЧнинг бир ёки бир неча турлари билан зарарланади. Аёллар ўртасида энг кўп тарқалган касаллик бачадон бўйни юқули касаллигидир. Бу касалликларнинг кўпчилиги (90 фоиз) ўз-ўзидан йўқолиб кетади, қолганлари эса ривожланиб, кейинчалик бачадон бўйни, вулва ракларига олиб келадиган рак олди потологик ҳолатни келтириб чиқариши мумкин. Эмланган ва эмланмган барча аёллар бачадон бўйни раки скринингидан ўтишлари ҳаётда кейинчалик рак касаллигини келтириб чиқарувчи рак олди ҳолатларини эрта аниқлашда ва олиб ташлашда муҳим ўрин эгаллайди.

Текшириш вақтида аниқланган анемияда эмлашни қолдиришга сабаб бўлмайди. Бундан ташқари, иккинчи қон текшируви эмлашга қабул қилинадиган омил бўлиши мумкин эмас – болада камқонликни олдини олиш ва даволаш ўз-ўзидан кетиш керак, буни эмлашга ҳеч қандай боғлиқлиги йўқ.

Эмлаш олишдан бош тортиш билан Сиз, қизингизни ВПЧ турлари билан боғлиқ касалликлар билан касалланиш хавфини оширасиз.